هیهات من الذّله یعنی چه؟

حضرت امام حسین‌^{(علیه السلام)}در مقابل زورگویی و ظلم و ستم معاویه و یزید فرمود: "هیهات منا الذلة‌ : ذلت و خواری به مراتب از ما (اهل بیت‌) دور است‌.

کلام زیبا و منطق روشن آن حضرت ریشه در آیات قرآن کریم دارد. خداوند متعال در قرآن کریم تأکید کرده که انسان نباید هرگز ذلت را بپذیرد،

بلکه باید در مقابل ظلم و ستم قیام کند.; چنان که می‌فرماید: "لَقَد اَرسَلنا رُسُلَنا بِالبَیِّنـَت‌ِ واَنزَلنا مَعَهُم‌ُ الکِتـَب‌َ والمیزان‌َ لِیَقوم‌َ النّاس‌ُ بِالقِسطِ واَنزَلنَا الحَدیدَ فیه‌ِ بَأس‌ٌ شَدیدٌ ومَنـَفِع‌ُ لِلنّاس‌ِ ولِیَعلَم‌َ اللّه‌ُ مَن یَنصُرُه‌ُ ورُسُلَه‌ُ بِالغَیب‌ِ اِن‌َّ اللّه‌َ قَوی‌ُّ عَزیز; (حدید،25)

ما رسولان خود را با دلائل روشن فرستادیم‌، و با آن‌هاکتاب (آسمانی‌) و میزان (شناسایی حق و قوانین عادلانه‌) نازل کردیم تا مردم قیام به عدالت کنند و آهن را نازل کردیم که در آن قوت شدیدی است‌، منافعی برای مردم‌، تا خداوند بداند چه کسی او و رسولانش را یاری می‌کنند، بی‌آن که او را ببینند، خداوند قوی و شکست‌ناپذیر است‌."

از آیه مذکور بر می‌آید که خداوند متعال پذیرش ظلم از ناحیه انسان را سرزنش کرده و تأکید می‌کند که انسان در برابر بی‌عدالتی و ظلم نباید ساکت شود، بلکه قرآن کریم در جایی دیگر عزت را تنها از آن خدا و رسول و مؤمنان می‌داند و می‌فرماید: "...ولِلّه‌ِ العِزَّة‌ُ ولِرَسولِه‌ِ ولِلمُؤمِنین‌َ ولـَکِن‌َّ المُنـَفِقین‌َ لا یَعلَمون‌ (منافقون‌،8)
و عزت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است‌; ولی منافقان نمی‌دانند." در روایات اسلامی نیز تأکید شد که مؤمن حق ندارد ذلت را بپذیرد،

چنان که پیامبر گرامی‌ اسلام می‌فرماید: "هیچ مؤمنی حق ندارد نفس خود را ذلیل و خوار بشمارد.

حضرت علی‌ به امام حسین‌ ^{(علیه السلام)} وصیت فرمود: نفست را از هر زبونی و پستی دور بدار هر چند تو را به نعمت‌های بی‌شمار رساند. زیرا هرگز برابر آن چه از نفس خویش صرف می‌کنی به عوض نخواهی یافت و بنده دیگری مباش که خداوند تو را آزاد گردانیده است‌.

بنابراین‌، امام حسین ^{(علیه السلام)}که پرورش یافته و از خاندان عصمت و طهارت است‌، در مقابل ظلم و ستم‌های دشمنان اسلام و پیامبر گرامی‌از خود ذلت نشان نداد.